współczesna powieść. Ludzie. Jacek Bierut

O „Ludziach”
Piotr Śliwiński

Jacek Bierut, jeden z najbardziej intrygujących pisarzy i poetów swego pokolenia, autor kilku powieści i pięciu tomów wierszy, z każdą kolejną książką proponuje czytelnikowi jakiś nowy temat i ton. Ostatnia jego powieść, Powstanie grudniowe (2017), jest świetnym przepracowaniem doświadczeń stanu wojennego i jedną z niewielu godnych uwagi rejestracji ówczesnego języka.

Postać w języku, język upostaciowany, osoba i słowo, przenikające się, bardzo wiarygodnie złączone, oraz idąca za tym dezorganizacja porządku narracji, liczebność obserwacji, dygresji, wiwisekcji, refleksji, nienachalne przewartościowanie obrazu czasów i ludzi, na tym chyba polega poetyka utworów Jacka Bieruta – w największym uproszczeniu. W rezultacie ich realizm, pogłębiony przez psychologię i pomnożony przez detale, staje się realizmem nieoczywistym, nielinearnym odzwierciedleniem rzeczywistości.

Nowa proza Bieruta tę swoją nieoczywistość tylko wzmaga. Składa się z trzech osobnych opowieści, oraz czwartej, będącej klamrą, lepiszczem poprzednich, na cztery różne sposoby, w czterech konwencjach, filtrujących świat.

Świat, filtr i konwencja to, jak sądzę, ważne tutaj terminy. Autorowi zależy na historiach, przejmujących i bolesnych, na ich bohaterach, wyrazistych, dotkniętych przez los, obdarzonych osobowością, prawdziwych, na żywej akcji, która zda się tyleż niezwykła, co prawdopodobna, lecz w niemałym stopniu na uwypukleniu artystycznego wymiaru swojej pracy. Rozrzut terytorialny opowieści, odmienność opowiedzianych przeżyć pociąga za sobą różnorodność narracyjną i stylistyczną, częściowo kwestionuje realistyczne założenie książki, kierując czytelnika ku poszukiwaniu nienachalnej alegorii, skłaniając do zobaczenia konstrukcji.

Jacek Bierut to jeden z nielicznych prozaików, zabiegających o uznanie w oczach współczesnego czytelnika, a zarazem szukających takiej formuły literackości, która nie byłaby powieleniem najpopularniejszych schematów. Dzięki temu kolejne publikacje Bieruta budzą coraz więcej, choć nadal za mało, ciekawości. Ludzie wpisują się w ten trend – bardzo potrzebny naszej literaturze, trend, a nie koniunkturę. Stawiają na koncept, emocje, rzeczywistość, nie odpisują z prozy popularnej, z publicystyki, czy Internetu. Niebanalna, komplikująca, niemanieryczna, treściwa i atrakcyjna.

.

.

Ludzie są dostępni tu: https://allegro.pl/oferta/jacek-bierut-ludzie-16943444725

.

.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

współczesna powieść. Ludzie. Jacek Bierut
fot. Róża Bierut

PODZIEL SIĘ